اذکاری برای سرگرمی !!! - به تسبیح و ذکر و ورد گول نخورید !!!

اذکاری برای سرگرمی !!!

به تسبیح و ذکر و ورد گول نخورید !!!

 

بسم الله الرحمن الرحیم 

گاهی اوقات ممکن است انسان خود را به اذکار و اورادی مشغول سازد و با آنها سرگرم شود؛ در حالی که از مذکور (کسی که ذکر او را می گوید) غافل باشد. گاهی ممکن است مسیری را در زندگی پیش گرفته که وی را از سعادت دور می کند، اما او خود را گول می زند که من دائم الذکر هستم و حتما جایگاه خوبی در بهشت برای خود ساخته ام.

ابو الجارود از امام محمّد باقر(ع) روایت کرده است که رسول خدا(ص) فرمودند:

هر کس که «سبحان اللَّه» بگوید، خداوند درختى در بهشت برایش مى‏کارد؛ و کسى‏ که «الحمد للَّه» بگوید، براى او نیز خداوند درختى در بهشت مى‏نشاند، و کسى که «لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ» بگوید، با او نیز خداوند چنین کند؛ و براى کسى که «اللَّه اکبر» بگوید، خداوند همین پاداش را براى او منظور خواهد فرمود. در این هنگام مردى از قریش به حضرت عرض کرد:

اى رسول خدا! پس، درختان بسیارى در بهشت خواهیم داشت، حضرت فرمود: آرى! ولى بترسید از آن آتشى که آنها را بسوزاند! زیرا خداوند متعال مى‏فرماید: یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ لا تُبْطِلُوا أَعْمالَکُم‏؛ اى گروه مؤمنان! از خدا و رسول او اطاعت کنید و اعمال خود را باطل نسازید. (1)

البته مقصود ما این نیست که خدای نکرده شأن این اذکار و اورادی که از قرآن و روایات به دست ما رسیده است، پایین بیاوریم و آنها را بی ارزش بشماریم؛ یا اینکه کسی با خود بگوید من که از پس نفس خویش بر نیامده ام، دیگر پرداختن به مستحبات سودی ندارد و خود را از آنها محروم سازد، بلکه مقصود این است که چیزهای اصلی را فراموش نکنیم و خود را گول نزنیم وگرنه حتی همین شکل ظاهری اذکار و اوراد برکاتی دارد و مفاهیم عظیمی در آن نهفته است و چه بسا انسانهایی که از برکت همینها مسلمان شده اند.

استاد شهید آیت الله مطهری مینویسد:

«اسلام در عبادت، به جاى مقابل آفتاب یا آتش ایستادن و بیهوده زمزمه کردن و به جاى آتش را برهم زدن و پنام به دهان بستن و به جاى زانو زدن در مقابل آتش و مقدس شمردن طشت نُه سوراخه، عباداتى در نهایت معقولیت و در اوج معنویت و در کمال لطافت اندیشه برقرار کرد.

اذان اسلام، نماز اسلام، روزه اسلام، حج اسلام، جماعت و جمعه اسلام، مسجد و معبد اسلام، اذکار و اوراد مترقى و مملو از معارف اسلام، ادعیه پر از حکمت و معرفت اسلام شاهد گویایى است بر این مدعا.» (2)

و در جایی دیگر، پس از ذکر برخی مراسم زرتشیان، مینویسد:

«آرى، این است قسمتى از مراسم و تشریفات تعظیم و تقدیس آتش در میان زردشتیان. من فعلًا کارى ندارم که این عملیات از نظر توحیدى چه وضعى دارد؛ آیا شرک است یا توحید؟ بت پرستى است یا خداپرستى؟ اما مایلم تو خواننده محترم چند لحظه از نظر منطق درباره این مراسم بیندیشى، ببینى خرافى تر از اینها هم کارى در جهان هست؟

آن وقت مقایسه ‏اى کن اینها را با عبادات اسلامى: 

با نماز اسلام، با اذان اسلام، با جمعه و جماعت اسلام، با حج اسلام، با مسجد و معبد و مراسم عبادت اسلام، با مضامین اذکار و اوراد و تسبیحها و تحمیدهاى اسلامى.

آنگاه ببین تفاوت ره از کجاست تا به کجا! و سپس ببین آیا مردم ایران حق داشتند که با آشنا شدن با تعلیمات اسلامى یکباره به همه اینها پشت کردند یا نه؟» (3)

فریب نخوریم 

«آیت الله سید رضا بهاءالدینی» در جایی فرمودند:

«به تسبیح و ذکر و ورد گول نخورید، ممکن است چیزی عادت انسان شود، وقتی عادت شد، ترک آن وحشت آور است، و منشأ اثر هم نیست. انسان گاهی مثل ضبط صوت می شود، میگوید و میخواند و هیچ حالی او نیست، لذا چیزی عاید خود او نمی شود. در حدیث آمده است:

لَا تَنْظُرُوا إِلَى طُولِ رُکُوعِ الرَّجُلِ وَ سُجُودِهِ فَإِنَّ ذَلِکَ شَیْ‏ءٌ قَدِ اعْتَادَهُ فَلَوْ تَرَکَهُ اسْتَوْحَشَ لِذَلِکَ(4)؛ 

به طول رکوع و سجود شخص، نگاه نکنید زیرا بدان عادت کرده و اگر آنرا وا نهد بهراسد 

آیت الله بهاء الدینی می فرمود:

«روزی امام صادق (ع) بر جمعی گذشتند که حلقه ذکر تشکیل داده بودند، به آنها فرمود: ذکر؛ اوراد زبانی نیست، ذکر، خدا را متذکر بودن و در برابر معصیت و گناه حالت وقایه و خود نگهداری داشتن است.»

درباره برخی مدعیان عرفان می بینیم به معاصی گرفتارند و نتوانسته اند بندگی حق را در پیش گیرند و خواسته خداوند را به خواسته خود ترجیح دهند؛ البته نباید خود را پاک از این گرفتاریها بدانیم، هر کسی ممکن است به گونه ای خود را گول بزند. در هر حال باید توجه داشت که گاهی انسانها قدم در راهی میگذارند که گمان میکنند حق است، ولی آنها را از سعادت دور میکند.

در استفتائی از «آیت الله بهجت» پرسیده اند: شرکت مؤمنین در محافل و مجالس صوفیه و انجام و اذکار آن ها و نیز حضور در خانقاه هاى آنان چه حکمى دارد؟

جواب: «جایز نیست.» (5) 

آیت الله بهاء الدینی گاهی درباره آنان که خود را با اذکار و اوراد سرگرم میدارند و عبادات آنها با سبحه و سجاده و تخت پوست و غیره باید انجام پذیرد، میفرمود:

« اینها چه اندازه جاهلند که خود را سرگرم این اعمال ظاهری کرده اند و از شناخت و معرفت الله بازمانده اند و اهل اللّهی را در این اداها میدانند. »

می فرمود:

« در مجلسی بودم عده ای از اینها جمع بودند و مجلس سوری بود و پلویی، هر کدام از افراد این فرقه با وَلَعی که در خوردن داشتند، مدعی اهل اللهی هم بودند. به آنها گفتم راستی اگر خیال میکنید با این اذکار و اوراد صوری و این نحوه عملکرد به جایی میرسید سخت در اشتباهید، شما ذکر را دارید ولی از مذکور باز مانده اید.» (6)

---

  پی نوشتها: 

(1) پاداش نیکى‏ها و کیفر گناهان، ص55، ثواب ذکر«سبحان الله و الحمد لله و لا اله الا الله و الله اکبر»؛ متن روایت: مَنْ قَالَ سُبْحَانَ اللَّهِ غَرَسَ اللَّهُ لَهُ بِهَا شَجَرَةً فِی الْجَنَّةِ وَ مَنْ قَالَ الْحَمْدُ لِلَّهِ غَرَسَ اللَّهُ لَهُ بِهَا شَجَرَةً فِی الْجَنَّةِ وَ مَنْ قَالَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ غَرَسَ اللَّهُ لَهُ بِهَا شَجَرَةً فِی الْجَنَّةِ وَ مَنْ قَالَ اللَّهُ أَکْبَرُ غَرَسَ اللَّهُ لَهُ بِهَا شَجَرَةً فِی الْجَنَّةِ فَقَالَ رَجُلٌ مِنْ قُرَیْشٍ یَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ شَجَرَنَا فِی الْجَنَّةِ لَکَثِیرٌ قَالَ نَعَمْ وَ لَکِنْ إِیَّاکُمْ أَنْ تُرْسِلُوا عَلَیْهَا نِیرَاناً فَتُحْرِقُوهَا وَ ذَلِکَ أَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ- یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ لا تُبْطِلُوا أَعْمالَکُم‏ (ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص11، ثواب من قال سبحان الله و الحمد لله و لا إله إلا الله و الله أکبر)

(2) مجموعه‏ آثار استاد شهید مطهرى، ج‏14، ص322، خدمات متقابل اسلام و ایران، کارنامه اسلام در ایران

(3) مجموعه ‏آثار استاد شهید مطهرى، ج‏14، ص235، خدمات متقابل اسلام و ایران، مراسم و تشریفات

(4) الکافی، ج‏2، ص105، باب الصدق و أداء الأمانة

(5) پایگاه اطلاع رسانی آیت الله العظمی بهجت