حکم شرعی انجام کارهای متفرقه و عبادت در ساعت اداری

حکم شرعی انجام کارهای متفرقه و عبادت در ساعت اداری

در وجوب مراعات احترام مال دیگری و حرمت تصرف در آن بدون اذن او، فرقی بین املاک اشخاص و اموال دولت نیست؛ چه مسلمان باشد و چه غیر مسلمان.

---

یکی از موضوعاتی که به علت ابتلای زیاد از اهمیت فراوانی برخوردار است بحث انجام کارهای متفرقه و شخصی، مطالعه یا عبادت های واجب و مستحب در ساعات اداری است. در همین رابطه به سه استفتاء زیر از مقام معظم رهبری توجه بفرمایید:
  
س ۱۹۶۹: آیا برپایى نماز جماعت توسط کارمندان در ساعات رسمى کار جایز است؟ و بر فرض عدم جواز، اگر ملتزم شوند که بعد از پایان ساعات رسمى، آن مقدار وقتى را که به نماز خواندن اختصاص داده‏اند جبران کنند، آیا در این صورت، اقامه نماز در ساعات رسمى کار براى آنان جایز است؟
ج: با توجه به اهمیّت خاص نمازهاى یومیه و تأکید زیادى که بر اقامه نماز در اول وقت شده است و با توجه به فضیلت نماز جماعت، مناسب است کارمندان روشى را اتخاذ کنند که بتوانند در خلال ساعات کار ادارى نماز واجب را به طور جماعت در اول وقت و در کمترین زمان بخوانند، ولى باید به گونه ‏اى مقدمات این کار را فراهم کنند که نماز جماعت در اول وقت بهانه و وسیله‏ اى براى به تأخیرانداختن کارهاى مراجعه کنندگان نشود.

 *******

س ۱۹۷۱: باتوجه به اینکه ساعات رسمى کار ممکن است حتّى تا ساعت ۱۴:۳۰ طول بکشد، خوردن یک وعده غذا در اثناء کار در اداره چه حکمى دارد؟
ج: اگر وقت زیادى نگیرد و منجر به تعطیلى کار ادارى نشود، اشکال ندارد.

 *******

س ۱۹۷۲: اگر کارمند در محل کار خود در اداره، ساعات بیکارى زیادى داشته باشد و مجاز نباشد که در این ساعات در بخشهاى دیگر کار نماید، آیا جایز است در اوقات بیکارى کارهاى شخصى مربوط به خودش را انجام دهد؟
 ج: اقدام به انجام کارهاى شخصى در اثناء کار در محل کار، تابع مقررات و اجازه قانونى مسئول مربوطه است.

---

سه نکته:

* نکته اصلی و کلیدی در این رابطه که باید به آن توجه داشت این است که در وجوب مراعات احترام مال دیگری و حرمت تصرف در آن بدون اذن او، فرقی بین املاک اشخاص و اموال دولت نیست؛ چه مسلمان باشد و چه غیر مسلمان و همچنین فرقی بین اینکه در سرزمین کفر باشند و یا در سرزمین اسلامی و مالک آن مسلمان باشد یا کافر، وجود ندارد و به طور کلی استفاده و تصرف در اموال و املاک دیگران که شرعا جایز نیست، غصب و حرام و موجب ضمان است.
** حتی اگر شخصی نذر کند که در ساعت اداری یک کار مستحبی را انجام دهد در صورتی که به کار لطمه وارد شود و تزاحمی با کار داشته باشد جایز نیست. حتی اگر برای ارباب رجوع مشکل ایجاد شود و کارفرما ناراضی باشد مرتکب فعل حرام شده اید و حقوقی هم که از این راه دریافت می کنید حرام خواهد بود.

*** آیا کارمندان دولت مجازند در ساعات اداری روزنامه ، کتاب و امثال آن مطالعه نمایند؟ حقوق این افراد چه صورتی دارد؟
 آیت الله مظاهری در پاسخ به این سؤال می گوید: اگر بیکار هستند اشکال ندارد ولی اگر کار دارند علاوه بر اینکه حرام است حق گرفتن حقوق آن ساعاتی را که مطالعه کرده اند، ندارند.